Obowiązek zawarcia ubezpieczenia OC

Ustawa nakłada obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego. Za pojazd taki uważa się:

  1. pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower i przyczepę określone w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym,
  2. pojazd wolnobieżny w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym, z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa;
  3. pojazd historyczny, tzn. taki, który stanowi:
    • pojazd zabytkowy w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym,
    • pojazd wpisany do księgi inwentarza muzealiów zgodnie z przepisami dotyczącymi ewidencjonowania dóbr kultury w muzeach,
    • pojazd mający co najmniej 40 lat,
    • pojazd mający co najmniej 25 lat i uznany przez uprawnionego rzeczoznawcę samochodowego za pojazd unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji;
  4. pojazdy zarejestrowane za granicą i dopuszczone do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  5. inne pojazdy będące w posiadaniu jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw obrony narodowej albo organów i jednostek nadzorowanych, podległych lub podporządkowanych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, napędzane umieszczonym na nich silnikiem zasilanym z własnego źródła energii, wraz z ciągniętym wszelkiego rodzaju sprzętem.

Konsekwencje braku ubezpieczenia OC

Kara za brak ubezpieczenia obowiązkowego OC wynosi równowartość EURO wyrażoną w złotych ustalona przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszanego przez Narodowy Bank Polski według tabeli kursów nr 1 w roku kontroli:

  • 500 EURO samochody osobowe
  • 800 EURO samochody ciężarowe i autobusy
  • 100 EURO pozostałe pojazdy

Wskazane powyżej opłaty uzależnione są od okresu pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej w każdym roku kalendarzowym i wynoszą:

  • 20% opłaty wskazanych powyżej w przypadku, gdy okres ten nie przekracza 3 dni
  • 50% opłaty wskazanych powyżej w przypadku, gdy okres ten nie przekracza 14 dni
  • 100% opłaty wskazanych powyżej w przypadku, gdy okres przekracza 14 dni.

Prócz kary finansowej, o której mowa powyżej, organy kontrolne mogą posiadaczowi odebrać dowód rejestracyjny pojazdu. Gdy posiadacz nie ma ubezpieczenia obowiązkowego OC a jest sprawcą wypadku odszkodowanie za niego zapłaci Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny za szkody w mieniu i na osobie. Jednakże UFG po wypłacie odszkodowania oprócz kary za brak ubezpieczenia może żądać jego zwrotu.

Okres ubezpieczenia oraz możliwość rezygnacji z umowy

Zasadniczym okresem trwania umowy ubezpieczenia jest okres 12 miesięczny. Jeżeli umowa nie zostanie wypowiedziana pisemnie przynajmniej na jeden dzień przed upływem okresu wskazanego na polisie umowa ubezpieczenia automatycznie zawierana jest na następny okres. Ustawa przewiduje także krótsze okresy ubezpieczenia w stosunku do pojazdów zarejestrowanych czasowo, pojazdów zarejestrowanych za granicą, pojazdów wolnobieżnych oraz pojazdów historycznych. Również można zawrzeć umowę ubezpieczenia krótkoterminowego zarejestrowanego na stałe pojazdu, jednakże tylko przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą polegającą na pośredniczeniu w kupnie i sprzedaż pojazdów mechanicznych w zakresie pojazdów przeznaczonych do kupna lub sprzedaży pojazdów mechanicznych. . Minimalny okres na jaki można zawrzeć umowy krótkoterminowe to okres 30 dni. Tego typu umowy nie ulegają automatycznemu przedłużeniu. Natomiast umowa roczna ulega automatycznemu przedłużeniu i jej zakończenie może nastąpić przez wypowiedzenie – może ono być dokonane nie później niż jeden dzień przed upływem dwunastomiesięcznego okresu ubezpieczenia poprzez złożenie pisemnego oświadczenia w Zakładzie ubezpieczeń (za potwierdzeniem odbioru) lub pocztą listem poleconym. Brak wypowiedzenia umowy w jednym zakładzie i zawarcie umowy w innym spowoduje, iż dotychczasowa umowa przedłuży się automatycznie przy równoczesnym obowiązywaniu nowej. Zakład w którym nie wypowiedziano umowy może skutecznie domagać się składki za ubezpieczenie wraz z odsetkami z tytułu zwłoki w jej zapłacie – czyli praktycznie będą opłacone dwie polisy tego samego ubezpieczenia na ten sam pojazd w dwóch różnych zakładach.

Ważność polisy ubezpieczeniowej w razie sprzedaży pojazdu

W obecnym stanie prawnym w razie zbycia pojazdu mechanicznego na nabywcę pojazdu przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tej umowy. Oznacza to że umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu na który została zawarta, chyba że kupujący wypowie umowę przed upływem okresu 30 dni od daty nabycia pojazd. Wówczas umowa rozwiązuje się z upływem 30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego. Pamiętać należy, że zbywca pojazdu obowiązany jest do przekazania dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia nabywcy oraz powiadomienia o sprzedaży w terminie 30 dni do dnia zbycia pojazdu. Zakładu ubezpieczeń w razie niewypowiedzenia umowy ubezpieczenia przez nabywcę powinien dokonać ponownej kalkulacji składki zgodnej z danymi nowego nabywcy. Ważne jest aby pamiętać że po sprzedaży przedmiotu ubezpieczenia prawa i obowiązki wynikające z umowy sprzedaży przechodzą na nabywcę ( nowy właściciel) ale istnieje solidarna odpowiedzialność za zapłatę składki ( raty składki ) przypadającej do chwili powiadomienia zakładu ubezpieczeń o zmianie właściciela. ( art. 823 KC )

Zakres ochrony ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

Ubezpieczenie OC chroni następstwa bezprawnego działania sprawcy skutkujące szkodą rzeczową i osobową w związku z ruchem pojazdu. Ruch pojazdu określony jest przez ustawę i obejmuje nie tylko faktyczny ruch pojazdu ale także szkody zaistniałe przy wsiadaniu i wysiadaniu z pojazdu, bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu, podczas zatrzymania, postoju lub garażowania. Ubezpieczenie to pokrywa szkody wyrządzone przez każdorazowego kierującego pojazdem zarówno właściciela pojazdu, który wyrządził szkodę, jego żonę, brata etc. jak i w ekstremalnym przypadku złodzieja, który ukradł samochód i wyrządził podczas ucieczki szkodę. W ramach ochrony ubezpieczeniowej zakład wypłaca odszkodowanie za szkody osobowe tzn. te które dotyczą naruszenia czynności organizmu człowieka i ich skutkiem jest śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia oraz szkody rzeczowe tzn. te które dotyczą składników majątku i ich uszczuplenia – ich skutkiem jest utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia w tym także utracone korzyści powstałe na skutek zdarzenia (szerzej na ten temat poniżej – szkoda osobowa i rzeczowa).